Elke organisatie loopt door dezelfde groeifases. Daaraan kun je niet ontsnappen. Je kunt beter het groeispel slim spelen. Je hebt een voorsprong als je weet welke vijf groeifasen er zijn. En als je weet in welke groeifase jouw organisatie nu zit.

Het aantal medewerkers is het meest bepalend voor het indelen van de groeifasen. Hierbij gaat het om alle medewerkers, in dienst en inhuur. Alle andere aspecten groeien mee met het aantal medewerkers. Denk aan aspecten als het belang van externe marktoriëntatie, interne organisatie, de cultuur, processen en systemen, cashflow, het management team en de rol van de ondernemer.

Het aantal medewerkers is het meest bepalend voor de groeifase en niet de omzet. De reden hiervoor is dat met meer medewerkers de complexiteit toeneemt en daarmee de noodzaak voor afstemming. Die afstemming moet georganiseerd worden en die organisatiegraad is bepalend voor de groeifase. Er is natuurlijk een relatie tussen het aantal medewerkers en omzet. Elke branche kent een benchmark: de omzet per medewerker. Daarmee kun je omzet ook als een redelijk betrouwbare indicator gebruiken voor het voorspellen van groeifasen.

Hieronder lees je over de vijf groeifases. Daarbij staat het aantal medewerkers benoemd. Dit zijn de aantallen medewerkers voor een bedrijf in zakelijke dienstverlening, gerund door één ondernemer. De aantallen kunnen soms iets hoger uitpakken als:

• er meer dan één ondernemer de tent runt. Overigens verruimt het elke fase slechts een beetje. Met twee ondernemers kun je niet tot zomaar tot 16 doorgroeien. De reden? Tussen twee ondernemers is er meer afstemming dan wanneer er maar één ondernemer is. Met drie of zelfs vier ondernemers speelt deze interne afstemming tussen ondernemers een steeds grotere rol. Daarmee is het dus helaas niet mogelijk om een groeifase ‘te ontsnappen’
• de branche. Voor sommige branches, zoals retail, kunnen aantallen medewerkers per groeifase iets hoger liggen. Dit heeft onder andere te maken met het niveau van de medewerkers (waardoor afstemming gemakkelijker kan gaan) en de interne organisatie door middel van vestigingen.

Belangrijkste conclusie is: hoe meer medewerkers, hoe belangrijker afstemming wordt en die afstemming moet georganiseerd worden.

Fase I: de startup-fase, < 8 medewerkers

De eerste groeifase is de pioniersfase. De ondernemer is meewerkend voorman. Er is veel creativiteit en energie. Doel is vooral te komen tot een duidelijke keuze van strategie van product, markt en positionering. Marktvalidatie is in deze fase het hoogste doel.

Fase II: rollercoaster-fase, 8-25 medewerkers

De tweede groeifase is de organisatiefase. Vanaf 8 personen moeten er managementprocessen worden ontwikkeld. De ondernemer wordt steeds meer manager. Vaak worstelt de ondernemer met de verschillende petten, rollen en aandachtsgebieden. Functionele verantwoordelijkheden (HR/Marketing/ Sales/Operations) zijn vaak nevenfuncties van de ondernemer of een deeltaak van een medewerker. Aandachtspunten is het schaalbaar maken van de organisaties (backoffice, product etc.) en het structureren zonder flexibiliteit te verliezen.

Fase III: puberfase, 25 – 50 medewerkers

De derde groeifase is de managementfase. Vanaf deze fase is er steeds meer budget om professionals aan te nemen op de specifieke functionele deelgebieden. Dit blijft vaak tijd kosten van de ondernemer. Dit is de lastigste fase. Groei slurpt cash, nieuwe mensen kosten veel marge en creëren complexiteit en afstemmingsproblemen. Vaak zijn mensen van het eerste uur wat meer ontevreden en staat de bedrijfscultuur onder druk. Het aannemen van een ‘2e’ man, een eerste versie van het MT zijn vaak goede richtingen.

Fase IV: scale up-fase, 50 – 150 medewerkers

De vierde groeifase is de delegeerfase. Vanaf deze fase heeft de ondernemer vaak een functionerend managementteam. Hij heeft meer tijd en kan zich weer op de echt belangrijke zaken gaan richten. Een van de valkuilen is dat de ondernemer zich teveel met de operationele managementtaken blijft bemoeien. De ondernemer moet gaan ‘leiden’, dus vooral zorgen dat het MT en hele bedrijf zich op het hoofddoel blijft richten. Vaak is het goed dat de CEO weer meer naar ‘buiten’ gaat.

Fase V: de flow-fase, > 150 medewerkers

De vijfde groeifase is de standaardisatiefase. Dit is de optimale fase voor groei. Vanuit de verschillende management leden moet meer gecoördineerd en afgestemd worden. De kans is groot dat er meer bureaucratie ontstaat. De managers moeten steeds meer tot leiders worden ontwikkeld. Het enige doel in deze fase is om in flow te blijven.

Elke organisatie loopt door dezelfde groeifases. Daaraan kun je niet ontsnappen. Je kunt beter het groeispel slim spelen. Daarom publiceren we op 21 juni de whitepaper “Het Grote Groeispel”.

Deze blog van 15 december 2016 is afkomstig van scaleupcompany.com

Auteur:

Pieter van Osch

Pieter is betekenisondernemer. Met hart en ziel. Eerst jarenlang met software en nu met mensen. Pieter gelooft dat ondernemers met betekenisvolle ideeën de wereld helpen ontwikkelen. Mits ze die goede ideeën ook daadwerkelijk succesvol maken. Pas dan ontstaat er verschil!

E: pieter@scaleupcompany.com

W: www.scaleupcompany.com